Onze botten, ze leven
Vorige keer hadden we het over het aanpassingsvermogen van onze spieren. Nu gaan we verder met onze botten, want ook die zijn continu in verandering. De meeste onder jullie hebben het waarschijnlijk al eens meegemaakt… Een botbreuk. Voet, pols, been, schouder… Groot, klein… Verplaatst, niet-verplaatst… Geopereerd, niet-geopereerd… In de meeste gevallen herstelt de breuk mooi (in de juiste omstandigheden en enkele uitzonderlijke situaties nagelaten). Ons lichaam doet dit ook weer op een sublieme manier.
“Gewichtheffen, hardlopen... Allemaal versterken ze onze botten.”
Het begint al met de ingenieuze eigenschap die bot heeft om zich continu te hervormen, aan te passen. Meer nog dan alle andere weefsels in het lichaam. Er komen vele krachten op onze botten terecht die volgens de befaamde “wet van Wolf” continu de massa en de vorm beïnvloeden. Hoe meer krachten er op komen, hoe dikker het wordt. Dit is richtingsspecifiek, wat wil zeggen dat het afhankelijk is van de soort opdracht die je er aan geeft. Zo dragen de botten in de wervelkolom en de benen ons lichaamsgewicht. Ze verschillen dus al in dikte en samenstelling in vergelijking met bijvoorbeeld de bovenarmen. Een zwemmer (geen impact op grond) zal lichtere en minder dense botten hebben dan een voetballer (wel impact). Tot slot kan de slagarm van een tennisser zo wel tot 35% dikker bot hebben dan in zijn andere arm, say what!
“Versterk zelf je botten: slaap goed, eet goed, relax en beweeg!”
Er zijn dus een aantal misverstanden die de wereld uit kunnen als je dit leest. Zo is lopen allerminst slecht voor je botten en gewrichten (binnenkort meer hierover). We zien bijvoorbeeld dat het opstarten van een loopprogramma zorgt voor dikkere wervels en scheenbenen. Opbouw dus en geen slijtage! Hetzelfde zien we terug in gewichtheffers. Zij hebben uitzonderlijk dikke en gemineraliseerde wervels. Hoezo, gewichtheffen is slecht voor de rug? Load it! Use it!
Bij breuken zien we over het algemeen dat het bot hersteld is na 5 weken tot 3 maanden afhankelijk van het soort breuk en de locatie (Let op, dit zegt niets over hoe jij functioneert na die periode). Meestal verloopt dit vlot en is een oude breuk zelfs amper te vinden op scan. Bot heeft immers de unieke eigenschap (samen met zenuwen en de lever) dat het beschadigde weefsel weer vervangen wordt door exact hetzelfde weefsel. Geen litteken dus! Net zoals bij de spieren is dit alles een geleidelijk proces dat jij op een positieve manier kan ondersteunen. Relax, eet gezond en blijf fysiek actief. Jij hebt hier weer heel veel in eigen handen.
“Een breuk herstelt zo mooi dat er achteraf geen litteken zichtbaar is”
In de andere richting zien we dat de botkwaliteit wel afneemt met de leeftijd o.i.v. verminderde fysieke activiteit en hormonen. Hierdoor neemt de kans op kleine botletsels/breuken weer toe. Maar… Ook hier weten we dat fysieke activiteit de botmassa verhoogt. Bovendien zien we dat wie op jongere leeftijd veel fysieke activiteit deed en gezond leefde, ook op latere leeftijd hier nog steeds de vruchten van plukt. Joepie!
Conclusie: jong of oud, sportief of niet-sportief, geblesseerd of niet. Onze beenderen passen zich continu aan. En jij bent diegene die bepaalt wat er gebeurt. Leef gezond, beweeg en onthoud: “If you don’t use it you lose it!”